╠єфЁют ┬шэЎхё№ - ╟iьют√ ╤э√ (═р ┴хыюЁєёёъюь ▀ч√ъх)
Вiнцэсь Мудроў
Зiмовыя сны
- Пошел вон!! - гаркнул вдруг посиневший и затрясшийся генерал.
- Что-с? - спросил шепотом Червяков, млея от ужаса.
- Пошел вон!! - повторил генерал...
А.Чехов. "Смерть чиновника".
Промень сонца, што вырваўся з палону ружовай смугi, зрабiў сьнег невыносна
блiскучым. Глядзець пад ногi не было як, таму ён прымружыўся, прыкрыў твар
рукавiцай. Уваччу паплылi шэрыя плямы, а разам зь iмi паплыў, гнаны гарачымi
сьлязьмi, размыты вiдарыс трактара. Трактар стаяў на ўзьлеску i там, вiдаць,
таксама былi забiтыя, бо конь увесь час круцiў галавой i наструнена пырхаў.
Ён выпусьцiў з рук аброць, скiнуў з плечука вiнтоўку i, уторкнуўшы яе ў
гостры грэбень сумёту, папраставаў па цалiку, правальваючыся ў сьнег па самыя
сьцёгны.
Па полi зьмяiлася дуйка. Дуйка ляцела некуды, вочы чаплялiся за канцы
вiхурыстых пасмаў, i ён зьбiваўся зь кiрунку, забiраючы ў той бок, куды дзьмуў
вецер.
Калi да трактара заставалася ня болей дваццацi мэтраў, сьнег стаў такiм
глыбокiм, што давялося паўзьцi плазам, i гэта адбiрала апошнiя сiлы.
Зьнясiлены, ён тыцнуўся тварам у сумёт, колькi часу ляжаў нерухома, а ўзьняўшы
голаў, правёў рукавом па пераносьсi.
Гусенiчны "сталiнец" - дакладна такую гаргару прыгналi напярэдаднi вайны i
ў iх полк, - стаяў, упёршыся носам у вячыстую хвою, на мядзяным стаўбуры якой
былi бачныя белыя мецiны ад куляў.
"Зязюлi"... Забiлi, вiдаць, трактарыста... Ехаў самапасам, пакуль на дрэва
ня ўзьбiўся", - з гэтымi думкамi ён яшчэ раз агледзеў узьлесьсе i, стаўшы
вокрач, папоўз да трактара.
Поўз доўга, да поўнай змогi, нават не падымаючы вачэй i спынiўся толькi
тады, як стукнуўся галавой аб заiнелую трактарную гусенiцу.
Над трактарам, над тым месцам, дзе павiнен сядзець трактарыст, высiлася
паветка, на якой ляжала вялiзная гурба сьнегу. Гурба мела даволi дзiўную форму
- нагадвала ўзьбiтую падушку, таму вочы мiжволi затрымалiся на сьнежных
пукатасьцях, а калi ён, нарэшце, зiрнуў долу, дык убачыў Мiкiту Пустасьвята -
мэханiка iхнага палка. Так! Таго самага Пустасьвята, якi ўвосень скраў з
палкавой стайнi казённы хамут i якi, як казалi, падчас калектывiзацыi забiў
свайго бацьку-падкулачнiка. Галава Мiкiтава была пакрытая iнеем, а шырока
расплюшчаныя вочы з жахам i зьдзiўленьнем пазiралi на трактарныя вагары.
Улякнуты, ён ступiў колькi крокаў назад, натыкнуўся на штосьцi жалезнае i,
плюхаючыся азадкам у сьнег, здагадаўся: наляцеў на санi. Па хрыбцiне казытлiва
зьбягалi кроплi халоднага поту. Давялося зварухнуцца, напяць кашулю, а потым
павярнуцца, адчуўшы непрыемны сьверб ля лапаткi. За сьпiнаю тырчэла,
кранаючыся шыняля, кашчавая рука з паабгрызанымi пальцамi.
Ён адхiнуўся, капнуў пры гэтым сьнег i пад азалелай рукавiцай агалiлася
шчака са знаёмай радзiмкай i клок рудых валасоў. Твар нябожчыка быў страшэнна
зьнявечаны: ваўкi, а мо й лiсы адгрызьлi нос, ад'елi верхнюю губу, але ён
пазнаў свайго камандзёра i, правёўшы рукавом па заiнелых пятлiцах, з халодным
спакоем убачыў палкоўнiцкiя "шпалы".
Дзесьцi ўдалечынi стамлёна й цьмяна бухнула гаўбiца i з трактарнай паветкi
ценькiм раўчуком пасыпаўся сьнег.
"Фiнская!" - апалiла сьвядомасьць трывожная думка; ён разьмежыў зьлiплыя
ад марозу павекi й панурыўся ў цёплую цемру роднае хаты.
Сэрца бiлася так, як нiколi дагэтуль: сэрца захлыналася гарачай крывёй,
гатовае было вырвацца з грудзiны, i Яўхiм падумаў было, што памiрае, ды
нечакана ў горле штосьцi булькнула, сэрца сунялася, зрабiлася як лядзяк
халодным, i ён, глынуўшы паветра, перав
