Чигринов Иван - Апавяданне Без Канца (На Белорусском Языке)
Iван Чыгрынаў
Апавяданне без канца
На золку, калi яшчэ спявалi пеўнi, я пакiнуў Брады, каб да сонца выйсцi
праз дальнi расцяроб да Пычава берага.
Дарога iшла паўз лясное возера. Летам па ёй амаль нiхто не ездзiў, таму
каляiны пазарасталi высокай травой. Трава даставала да каленяў.
Можа ўжо гадзiну мае грудзi дыхалi халадком яснага рання.
У густым ельнiку, што стаяў паабапал дарогi, спрасонку валтузiлiся сытыя
дразды. Па-над возерам, у млявай шэранi, чубiлiся галубы.
- Галубка, кума, ты будзеш мая...
Лес неўзаметку праганяў дрымоту.
Я моўчкi збiваў парусiнавымi туфлямi халодную расу i ўсё спяшаўся.
Хутка павiнен быў пачацца луг.
Але на Пычаў бераг трапiў не я першы. Чалавек, якi паспеў туды раней,
сядзеў нерухома каля самай вады, звесiўшы ногi, i зацята глядзеў перад сабой,
быццам сiлiўся разгледзець нешта на дне ракi. Побач ляжалi рыбацкiя прылады -
бляшанка з чарвямi i арэшкавае вудзiльна. Леседзь хоць i была раскручана, але
ён пакуль нi разу не закiнуў вуды, бо бляшанка з чарвямi стаяла зачыненая.
Рака дымiлася цёплым туманам.
Учора гэтага чалавека бачыў я разам са старшынёй райвыканкома i дырэктарам
саўгаса ў садзе. Шырока стаўляючы ногi, ён пахаджваў памiж дрэў, падпёртых
калкамi, каб не ламалася ад яблыкаў сучча, i голасна смяяўся. Ва ўсёй яго
постацi адчувалiся здароўе i тая абыякавая ўпэўненасць, з якой прывыклi
ступаць па зямлi толькi нямногiя людзi. Нават старшыня райвыканкома, якi
гаварыў яму пра нейкiя справы, iдучы побач, здавалася, губляўся пад яго
насмешлiвым, трохi спагадлiвым позiркам.
Ён быў чалавекам высокага росту, з шырокiмi, крыху прыўзнятымi плячамi, з
высокiм iлбом i доўгiмi, закiнутымi назад валасамi, якiя ўжо добра пасiвелi.
Якраз i я апынуўся ля будкi вартаўнiка. Стары Панаська сказаў:
- Бач, як перад гэтым Чыкiлёнкам гнуцца... i наш i той раённы.
Стары дымiў люлькай i соннымi вачмi глядзеў у той бок, дзе за коўратамi
сабраўся каля легкавушак натоўп.
- Ну i пралаза гэты Чыкiлёнак, - дадаў стары.
Потым спытаў:
- А ты яшчэ не схадзiў да яго на паклон?
I, не чакаючы адказу, пахвалiў:
- Ты гэта правiльна, хлопец, робiш. Табе няма чаго знацца з iм.
Панаську быццам цягнуў хто за язык.
- Бацька яго, Iван Чыкiла, быў чалавек, - гаварыў Панаська. - Iгнаська
таму i аддаў сваю Вольгу. Думаў, сын па бацьку. Яблыка ж, гавораць, падае
недалёка ад яблынi. Але як часта людзi памыляюцца!.. Гэта аж вон куды
закацiлася. Нават дастаць цяжка.
Панаська гудзеў сваiм нутраным - глухаватым, але яшчэ моцным голасам:
- I добра, што хоць Вольга не бачыць. Адпеклавала дзеўка сваё. Ды ён,
мусiць, i не надумаўся б сюды, каб яна жыла. Не, што нi кажы, а Чыкiлёнак гэты
пралаза, брат. Во бачыш, як сустракаюць яго. Дамогся свайго. А нашы вочы
вылупiлi ды шапкi ледзь не ломяць. Сказана, дурнi. Бо ў галаве замест мазгоў -
падалiкi. Ну i што, калi начальнiк? Ды такога начальнiка, як Чыкiлёнак, калi
па-людску рабiць, дык i блiзка не трэба пускаць.
То было ўчора. А сёння Чыкiлёнак выглядаў адзiнока. Што прывяло яго на
Пычаў бераг? Няўжо сапраўды тыя шчупакi, якiя мне каторы дзень не давалi
спакою?
Здалёку ён не чуў маiх крокаў. Не паварушыўся i тады, калi я затупаў
блiзка.
Але я не шукаў з iм сустрэчы.
Зоркi тым часам тухлi на небе. Паказалася сонца. Спачатку яно высунулася
адным сваiм краем i стала падобнае на чырвоны шар, у якi нехта неўзаметку
дзьмуў збоку, i таму ён усё павялiчваўся, узнiмаючыся ўгору. Нарэшце гэты
распалены шар адарваўся ад зямлi i закалыхаўся над ёю - вялiкi, блiзкi i ра
